Uyuşturucu veya uyarıcı maddeleri ruhsatsız veya ruhsata aykırı imal, ithal veya ihraç eden kişi yirmi yıldan otuz yıla kadar hapis ve iki bin günden yirmi bin güne kadar adli para cezası ile cezalandırılır.
Kanun maddesinde psikotrop (LSD, esrar, kokain, amfetamin, meth, anestezikler, ağrı kesiciler vb.) maddelerin kötüye kullanılmalarının kapsamlı bir şekilde yaptırım altına alınıp güçlü bir sosyal savunmanın sağlanabilmesi için bu maddelerin nelerden ibaret olduğunu sayma yoluna gidilmemiş, uyarıcı etkisi yapan ve kişilerde bağımlılık meydana getiren tüm maddelerin suçun konusunu oluşturacağı kabul edilmiştir. Bunun yanında kanun maddesindeki fıkralarda belirtilen maddelerin eroin, kokain, morfin, sentetik kannabinoid ve türevleri veya bazmorfin olması halinde verilecek ceza yarı oranında arttırılır.
Uyuşturucu madde bulundurmanın, kullanma maksadına yönelik olduğunun belirlenmesinde dikkate alınması gereken Yargıtay Ceza Genel Kurulu tarafından belirlenen bazı kriterler söz konusudur:
- İlk kriter, failin bulundurduğu maddeyi başkasına satma, devir veya tedarik etme hususunda herhangi bir davranış içine girip girmediğidir.
- İkinci kriter, maddenin bulundurulduğu yer ve bulunduruluş biçimiyle ilintilidir. Kişisel kullanım için madde bulunduran kimse, bunu her zaman kolaylıkla erişebileceği bir yerde bulundurur (ev, iş yeri, araba vb.). Buna karşın madde çıkarıp alınması güç ve zaman gerektiren depo, mağara gibi bir yerde gizlenebilir.
Bu ve benzer durumlar ise uyuşturucunun
kullanma dışında bir amaçla bulundurulduğuna işaret edebilir. Bunun yanında uyuşturucunun çok sayıda özenli olarak hazırlanmış paylar halinde olması (örn. paket), her paketin içine hassas yapılan bir tartım sonucu aynı miktarda madde konulmuş olması, maddenin ele geçirildiği yerde veya yakınında hassas terazi ve paketlemede kullanılan ambalaj malzemelerinin bulunması kullanım dışında bir amaçla bulundurulduğu hususunda önemli bir belirtidir. - Üçüncü kriter ise bulundurulan maddenin çeşit ve miktarıdır. Toleransı orta düzeyde bir bağımlı genelde bir ya da benzer etki gösteren iki değişik uyuşturucu madde bulundurur. Yargıtay Ceza Genel Kurulu tarafınca değişik nitelikte ve farklı etkileri olan eroin, kokain, esrar, amfetamin içeren maddelerin birlikte bulundurulması bunların satmak amacıyla bulundurulduğunu gösterebilse de genelde yukarıda sayılan maddeler dopamin, serotonin yükseltici nitelikte enerji veren, sosyalleştiren, uyku ihtiyacını baskılayan nitelikte olduklarından maddenin etkisi geçtiğinde ve hormon seviyeleri normal düzeye ulaştığında kişinin negatif hislerini yatıştırıcı özellik göstermesi için esrar kullanılır. Özellikle kokain, meth, amfetamin uykusuzluğa sebep olduklarından ve yüksek enerji verdiklerinden tüm bunlar değerlendirildiğinde esrar yatıştırıcı olarak kullanılır. Bağımlılar arasında oldukça yaygın olan ve amiyane tabirle “düşüş” olarak isimlendirilen dönemleri hafifletme maksadıyla yaygın kullanılan esrar, “diğer maddelerle birlikte bulundurulma sebebi satma maksatlıdır” şeklinde yorumlanmamalıdır.
Kişisel kullanım için kabul edilebilecek miktar, kişinin fiziksel-ruhsal yapısıyla uyuşturucu veya uyarıcı maddenin niteliğine, cinsine ve kalitesine göre değişiklik gösterebilir. Adli Tıp Kurumunun mütalaalarında esrar kullananların her defasında 1-1,5 gram olmak üzere günde üç kez esrar tüketebildikleri, eroin kullanıcılarının günlük 60 miligram kullanabildikleri bildirilmektedir.
Uyuşturucu ticareti yapıldığına dair başka bir yan delil yoksa ele geçirilen 20 gram ve üzeri maddenin, ayrıca 50 adet ve üzeri uyuşturucu madde içeren sentetik hapın kullanım amacıyla değil ticari amaçla bulundurulduğu kabul edilmektedir. Madde bulundurmanın hangi amaca ve kasta binaen var olduğu ancak yargı kararları ve deliller çerçevesinde değerlendirilebilecek bir konu olup her olay kendine özgüdür.
Yargıtay 20. Ceza Dairesi 01.11.2018 tarihli 2018/2232 Esas ve 2018/4842 karar sayılı kararında net 9.9 gr. metamfetamin kişisel kullanım sınırı içerisinde kalması nedeniyle sanığın eyleminin “kullanmak için uyuşturucu madde bulundurma” suçunu oluşturacağına hükmetmiştir.
Bunun yanında, Yargıtay 10. Ceza Dairesi 08.12.2021 tarihli kararında “sanığın ikametinde yapılan aramada daralı 1 gr. eroin ve 0,5 gr. metamfetamin ele geçirildiği, sanığın ifadesinde “S’ye veriyorum, içiyoruz. Arkadaşıma güzellik yapıyorum.” şeklindeki beyanı ile kendi suçunu ortaya çıkardığının anlaşılması karşısında, sanığın uyuşturucu madde ticareti yapma suçunu işlediği sabit kabul edilmiştir. Karardan da anlaşılacağı üzere, ele geçen miktar metamfetamin günlük kullanım sınırı içerisinde kalmakla birlikte sanığın ikrarı nedeniyle eylem uyuşturucu madde ticareti olarak nitelendirilmiştir.
